Niekwestionowana muza i indywidualność, legendarna żona, wspaniała kucharka, porywcza matka i przejmująca wdowa, Marķa Guadalupe Marķn Preciado "Lupe Marķn" (1895-1983) to wyjątkowy świadek, ale i uczestnik życia ludzi, którzy nadali kształt sztuce meksykańskiej XX wieku.
Żona Diego Rivery a potem poety i krytyka Jorge Cuesty, najwybitniejszego pisarza z grupy Contemporįneos, Lupe Marķn obserwowała nie tylko twórcze zmagania swoich mężów, lecz także innych artystów, takich jak Frida Kahlo, Rafael Coronel, Xavier Villaurrutia i Juan Soriano, a ponadto wywarła potężny wpływ na swoje dzieci i wnuki, dziedziców spuścizny tyleż wspaniałej co przytłaczającej.
Przyznana w 2013 roku Nagroda Cervantesa, najważniejsze wyróżnienie literackie w języku hiszpańskim, oddała sprawiedliwość niepowtarzalnemu stylowi, z jakim prowadzi swoją narrację Elena Poniatowska. W książce "Po dwakroć jedyna" autorka raz jeszcze przekuwa w powieść owoce drobiazgowej pracy badawczej, pozwala opowiedzieć tę historię jej własnym bohaterom, których relacja obejmująca okres kilku dziesięcioleci przeplata się z elementami eseju i analizy koniecznymi, by zrekonstruować fakty i rzucić nieco światła na owe losy pełne namiętności i gniewu niczym władcze zielone oczy Lupe Marķn. |